Giao thông xanh là gì: Giải pháp hiệu quả cho sự phát triển bền vững

Trên hành trình phát triển của xã hội, việc tạo ra một môi trường giao thông bền vững là một trong những mục tiêu hàng đầu. Giao thông xanh là một khái niệm được đưa ra để đáp ứng nhu cầu này, nhằm tối ưu hóa các phương tiện và hệ thống giao thông để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và xã hội. Vậy trong bài viết này hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về giao thông xanh là gì và thực trạng phát triển giao thông xanh ở Việt Nam.

Giao thông xanh là gì?

Khái niệm giao thông xanh là gì chắc hẳn vẫn còn xa lạ với nhiều người. Thì đây không chỉ đơn giản là việc sử dụng các phương tiện hoạt động bằng năng lượng tái tạo như ô tô điện hoặc xe buýt chạy bằng khí đốt thiên nhiên. Nó còn bao gồm việc sử dụng các phương tiện giao thông công cộng, đạp xe, đi bộ, và tối ưu hóa việc sử dụng xe cá nhân thông qua các biện pháp như chia sẻ xe, điều chỉnh lịch trình, và sử dụng công nghệ thông tin để giảm thiểu lưu lượng giao thông.

Trước khi Việt Nam thực hiện mô hình giao thông xanh, nhiều nước trên thế giới đã áp dụng thành công loại hình giao thông này vào cuộc sống như Hà Lan, Trung Quốc, Anh, Pháp.

Cụ thể, Hà Lan ưu tiên người dân đi xe đạp thay vì các phương tiện cơ giới, thành phố Quảng Châu (Trung Quốc) không cho phép xe máy lưu thông, mà chỉ cho phép người dân dùng các phương tiện công cộng. Các nước như Anh, Hàn Quốc, Nhật Bản đã tạo nhiều điểm cho người dân thuê xe đạp với giá rẻ để khích lệ họ bỏ ô tô cá nhân. Tại Pháp, chính phủ đã đưa ra nhiều biện pháp khuyến khích người dân sử dụng nhiều hơn phương tiện công cộng đồng thời phát triển hệ thống xe đạp chạy bằng điện.

Xem thêm: Đô thị xanh là gì? Xu hướng phát triển đô thị xanh ở Việt Nam

Vai trò của giao thông xanh ở Việt Nam

Ở Việt Nam, hầu hết người dân đã có thói quen dùng các phương tiện cá nhân như xe máy, ô tô,… nên giao thông thường hay bị tắc nghẽn. Để có thể giảm thiểu lượng bụi khói độc hại từ hoạt động giao thông, Việt Nam cần tăng tốc độ triển khai giao thông xanh vào đời sống. Bên cạnh đó, mô hình giao thông này còn mang lại nhiều lợi ích tích cực cho sự phát triển kinh tế – xã hội, môi trường,…

Giảm bớt áp lực tài nguyên thiên nhiên

Theo thống kê, nếu tiếp tục khai thác và tiêu thụ với tốc độ như hiện nay thì trữ lượng dầu mỏ, khí thiên nhiên trên toàn cầu ước tính chỉ còn đủ sử dụng cho hơn 50 năm, 113 năm đối với than đá . Tại Việt Nam, với tốc độ khai thác nhanh chóng như hiện nay thì dầu mỏ chỉ còn 34 năm, 63 năm khí thiên nhiên và với than đá thì chỉ còn 4 năm.

Những con số này cho thấy nếu con người không thay đổi nhận thức và hành vi thì tài nguyên thiên nhiên sẽ chịu rất nhiều áp lực. Việc xây dựng và phát triển giao thông xanh sẽ giúp giảm bớt sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch dầu mỏ, khí tự nhiên,… đồng thời giảm hiệu ứng nhà kính.

Góp phần vào công cuộc xây dựng kinh tế bền vững

Sản xuất và sử dụng các phương tiện xanh sẽ làm giảm sự phụ thuộc vào các nguyên liệu hóa thạch tự nhiên, do đó giúp giảm thiểu các chi phí khai thác và giải quyết vấn đề môi trường cho quốc gia.

Bên cạnh đó, khi xây dựng được mạng lưới giao thông xanh và hạ tầng ổn định sẽ giúp Việt Nam làm chủ và kiểm soát được nguồn nhiên liệu, hạn chế nhập khẩu xăng dầu từ quốc gia khác như trước đây.

Ngoài ra, phát triển các loại phương tiện công cộng sử dụng năng lượng sạch còn giúp giải quyết vấn đề quá tải lượng phương tiện cá nhân, giảm chi phí mở rộng và xây dựng cho hạ tầng giao thông. Nhờ đó, chính phủ có thể tiết kiệm ngân sách quốc gia để đầu tư vào các lĩnh vực khác quan trọng hơn nhằm phát triển kinh tế.

Hạn chế ô nhiễm môi trường

Theo dự báo, ngành vận tải đường bộ sẽ có thể chiếm 85% lượng khí phát thải nhà kính cho tới năm 2030. Quá trình khai thác, sản xuất và sử dụng nhiên liệu hóa thạch sẽ ảnh hưởng tiêu cực tới môi trường. Vì thế, lựa chọn sử dụng phương tiện xanh đem tới rất nhiều những lợi ích thiết thực.

Xem thêm: Tại sao cần phát triển công nghệ xanh ở Việt Nam?

Xu hướng phát triển giao thông xanh ở Việt Nam

Phát triển giao thông xanh là một mục tiêu dài hạn của nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Việt Nam đang tập trung vào việc phát triển giao thông xanh thông qua các nhóm yếu tố chính:

Giao thông công cộng và giao thông phi cơ giới

Trong nỗ lực để giảm ùn tắc giao thông và ô nhiễm không khí, Việt Nam đang đẩy mạnh phát triển giao thông công cộng. Điều này bao gồm việc mở rộng và cải thiện hệ thống tàu điện ngầm, tàu điện trên cao, và xe buýt nhanh. Việt Nam cũng đang khuyến khích việc sử dụng phương tiện giao thông phi cơ giới như xe đạp và xe máy điện, đặc biệt là trong các khu vực đô thị đông đúc.

Sử dụng năng lượng xanh cho phương tiện

Việt Nam đang chuyển đổi từ việc sử dụng năng lượng hóa thạch sang năng lượng tái tạo trong vận hành các phương tiện giao thông. Điều này bao gồm sự đầu tư vào xe điện và xe hybrid, cũng như việc phát triển hạ tầng sạc điện công cộng để khuyến khích việc sử dụng xe điện.

Sử dụng vật liệu và công nghệ xanh cho phát triển cơ sở hạ tầng

Việt Nam đang tập trung vào việc sử dụng vật liệu và công nghệ xanh trong việc xây dựng và bảo trì cơ sở hạ tầng giao thông. Điều này bao gồm việc sử dụng vật liệu tái chế và thân thiện với môi trường trong xây dựng đường cao tốc, cầu và đường, cũng như sử dụng công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo để tối ưu hóa luồng giao thông và giảm thiểu thời gian di chuyển.

Thách thức gặp phải khi phát triển giao thông xanh ở Việt Nam

Nhưng mà, giao thông xanh đang đối mặt với nhiều khó khăn lớn, liên quan tới các yếu tố riêng của Việt Nam như nhu cầu đi lại rất cao, thói quen dùng phương tiện giao thông cá nhân, ngân sách đầu tư cho cơ sở hạ tầng giao thông vẫn cần nguồn vốn lớn, mô hình đầu tư hợp tác nhà nước và tư nhân (PPP) còn nhiều vấn đề pháp lý vẫn cần giải quyết, đầu tư cho nghiên cứu và phát triển dù đã có nhiều tiến bộ nhưng thực tế còn cần tập trung nguồn lực hơn nữa.

Giao thông xanh là gì không phải là một khái niệm mà còn là một mục tiêu mà cả xã hội cần hướng đến trong quá trình phát triển. Tích hợp các biện pháp giao thông xanh không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và sức khỏe con người mà còn tạo ra một môi trường sống bền vững và an toàn hơn cho mọi người.